Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2012

Χιλιάδες νεκροί για ένα αστεράκι...

Τα χριστιανικά προσκυνήματα των Αγίων Τόπων είναι μια κυψέλη γεμάτη με κλειδωμένα κελιά.
Κάθε θρησκευτική κοινότητα, κάθε δόγμα και "αίρεση" έχει στη ζώνη της τη δική της αρμαθιά κλειδιών που δεν μοιράζεται με κανέναν...
Η Αγία Πόλη είναι ο παράδεισος των κάθε είδους περιφράξεων: φράχτες, τοιχάκια, τάφροι, σιδερένιες καστρόπορτες, αλεξίσφαιρα τζάμια, τσιμεντένια οχυρά, ορύγματα, πόρτες ασφαλείας...
Ελληνορθόδοξοι, Καθολικοί, Αρμένιοι, Ρώσοι, Κόπτες, οι πάντες προσπαθούν να κατοχυρώσουν ή και να επεκτείνουν, αν μπορούν, τον έλεγχό τους στα ιερά προσκυνήματα.
Συχνές οι συγκρούσεις. Πολλές φορές και αιματηρές.
Κάπως έτσι ξεκίνησε κι ο Κριμαϊκός Πόλεμος.
Τον Οκτώβρη του 1847 Έλληνες μοναχοί βούτηξαν κι έκρυψαν σ' ένα μοναστήρι τους το επιχρυσωμένο αστέρι που βρισκόταν κάτω απ' την Αγία Τράπεζα του ναού της Γεννήσεως.
Το αστέρι αυτό είχε μια επιγραφή στα λατινικά, κάτι που δεν μπορούσαν να ανεχθούν οι "ορθόδοξοι" μοναχοί.
Οι πρόξενοι της Γαλλίας (προστάτες των Καθολικών) στην Ιερουσαλήμ και στην Κωνσταντινούπολη αντέδρασαν άμεσα, ζητώντας την επέμβαση του Σουλτάνου.
Εκείνος προσπάθησε να δώσει συμβιβαστική λύση, την οποία οι Ρώσοι θεώρησαν προσβλητική για την Ορθοδοξία.
Συγκέντρωσαν στρατό και στόλο για να επιτεθεί στην Τουρκία, η οποία ζήτησε την προστασία των Αγγλογάλλων.
Το κανονίδι στη Μαύρη Θάλασσα κράτησε σχεδόν δυο χρόνια με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς!
Για ένα αστέρι και μια αρμαθιά κλειδιά...

Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2012

Σύντομη κριτική του Ευσεβισμού

Ο Πιετισμός (Ευσεβισμός) ήταν ένα κίνημα στους κόλπους του προτεσταντισμού (τέλη 17ου-αρχές 18ου αι.) που σταδιακά επηρέασε ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο.
Κατά τη γνώμη μου, δυο παράγοντες προκάλεσαν την εμφάνιση και διάδοση του ευσεβισμού:
α) Η διαπίστωση πως τα δόγματα δεν επηρεάζουν την καθημερινή ζωή, συνεπώς οι δογματικές αντιπαραθέσεις είναι αδιέξοδες και τροφοδοτούν μόνο το ναρκισσισμό και την ισχυρογνωμοσύνη των πρωταγωνιστών τους.
Γι' αυτό και ο πιετισμός είναι ουσιαστικά αδογματικός.
β) Η Εκκλησία είναι πλέον ένα "νεκρό σώμα". Στους κόλπους της αποκλείεται να βιώσει κανείς τη λεγόμενη "εκκλησιαστική αλήθεια".
Τι μπορεί να αποκομίσει σήμερα κάποιος απ' τον εκκλησιαστικό χώρο;
Μήπως τις θρησκευτικές πανηγύρεις όπου οι άγιοι τιμούνται με "βυζαντινή μεγαλοπρέπεια";
Μήπως τις ενοριακές εκδρομές σε θαυματουργούσες και μυροβλίζουσες εικόνες;
Μήπως τη συναναστροφή με ανθρώπους που ασχολούνται αποκλειστικά με "προφητείες", "666" και "σιωνιστικούς κινδύνους";
Ή, μήπως, θα οικοδομηθεί πνευματικά από αλληλοϋπονομευόμενους ιερείς κυνηγούς "τυχηρών" και θέσεων στις λεγόμενες "πλούσιες ενορίες";
Με δεδομένα τα παραπάνω, οι "ευσεβιστές" προσπαθούν "να σώσουν την παρτίδα".
Αντιτάσσουν την πρακτική ενεργητική ευσέβεια, με αγαθά έργα, μελέτη της Βίβλου, πρόοδο στις αρετές, ηθική συμπεριφορά κλπ.
Η στάση τους αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, "αμυντική", και δεν σημαίνει απαραίτητα "άρνηση του εκκλησιαστικού τρόπου ζωής" ή "ατομοκεντρική στάση ζωής".
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως όταν ο άνθρωπος απομονώνεται από την κοινωνία, και ο πιστός από την Εκκλησία, μοιραία θα πέσει και σε αστοχίες, λάθη, αποτυχίες.
Οι "ατομικοί δρόμοι" είναι σίγουρα επικίνδυνοι.
Μερικές φορές όμως αποτελούν "λύσεις ανάγκης"...

Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2012

Σχόλια στο βιβλίο του Χρήστου Γιανναρά "Αλήθεια και ενότητα της Εκκλησίας" (Γ΄, τελευταίο)

Α) Τον κύριο Γιανναρά ανόητο δεν μπορείς να τον πεις.
Οπότε, μάλλον, μας ειρωνεύεται.
Γιατί μόνο ως ειρωνεία μπορεί να θεωρηθεί η άποψή του πως οι αφορισμοί της Εκκλησίας δεν είναι πράξεις μισαλλοδοξίας, τιμωρίας ή εκδίκησης αλλά "επιβεβαιώνουν τη φιλανθρωπία της, είναι έργο λυτρωτικό και σωτηριώδες".
Κατά το Γιανναρά οι αφορίζοντες, ως εκπρόσωποι της Εκκλησίας, δρουν παιδαγωγικά καλώντας τους αφοριζμένους σε μετάνοια κι επιστροφή...
Ο συλλογισμός αυτός είναι τόσο αφελής και απλοϊκός που δεν αντέχει σε καμιά κριτική.
Αυτό φαίνεται πως το αντιλαμβάνεται κι ο ίδιος ο Γιανναράς, γι' αυτό ίσως και σπεύδει ν' απαξιώσει τον ορθολογισμό και το θετικισμό, αποκαλώντας τα "απάνθρωπα"!

Β) Ο Γιανναράς ανιστόρητος δεν είναι. Το αντίθετο!
Γι' αυτό και πρέπει να κριθεί με μεγαλύτερη αυστηρότητα.
Γιατί φαίνεται πως συνειδητά παραποιεί την ιστορική αλήθεια, ρίχνοντας την ευθύνη για τις δύο αλώσεις της Πόλης (1204 και 1453) στους Δυτικούς.

Πρώτον: η άλωση του 1204 δεν αποτελούσε ούτε παπική επιλογή ούτε στόχο των Σταυροφόρων.
Οι βυζαντινοί πρίγκιπες, και συγκεκριμένα ο Αλέξιος Δ' Άγγελος, ήταν εκείνοι που έφεραν τους Σταυροφόρους κάτω απ' τα τείχη της Πόλης ως μέσο πίεσης για ν' ανέβουν οι ίδιοι στο Θρόνο!
Κι αφού πέτυχαν το στόχο τους με τη βοήθεια των "δυτικών όπλων", ξεχνούσαν τις υποσχέσεις που τους έδωσαν και το χρυσάφι που τους έταξαν, και τους ζητούσαν "να απομακρυνθούν ησύχως"!
Κι όταν εκείνοι αισθανόμενοι εξαπατημένοι και προδομένοι έκαναν ρεσάλτο, έφταιγε η Δυτική Εκκλησία;

Δεύτερον: Πριν την άλωση του 1453 η "Ένωση των Εκκλησιών" είχε τυπικά επιτευχθεί.
Μάλιστα, το Δεκέμβρη του 1452 είχε γίνει στην Αγιά-Σοφιά "ενωτική" λειτουργία.
Συνεπώς δεν ισχύει το επιχείρημα πως "οι Δυτικοί δεν βοήθησαν γιατί απορρίφθηκε η Ένωση"!
Επιπλέον, μην ξεχνάμε πως στην άμυνα της Πόλης συμμετείχαν 700 περίπου Γενοβέζοι με επικεφαλής τον Ιουστινιάνη.
Ο αριθμός τους κάθε άλλο παρά αμελητέος είναι, αν αναλογιστεί κανείς πως οι βυζαντινοί στρατιώτες δεν ξεπερνούσαν τους 5000.
Και κλείνουμε με μια ερώτηση: όταν το 455 οι Βάνδαλοι λεηλατούσαν τη Ρώμη, πόσοι "Ανατολικοί Χριστιανοί" έσπευσαν να την υπερασπιστούν;

Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2012

Προσωπικά θα ντρεπόμουν να με αποκαλούν "Παναγιώτατο"!


Την Κυριακή, 2 Σεπτεμβρίου, η Εκκλησία μας γιόρτασε τον άγιο Ιωάννη το Νηστευτή, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
Επί των ημερών του, Σύνοδος Πατριαρχών της Ανατολής απένειμε στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης τον τίτλο "Οικουμενικό".
Κατά σύμπτωση, την επόμενη μέρα (3 Σεπτεμβρίου) η Δυτική Εκκλησία εορτάζει τον άγιο Γρηγόριο, πάπα Ρώμης την ίδια εποχή με τον Ιωάννη.
Ο Γρηγόριος ενοχλήθηκε πολύ απ' την επιμονή του Ιωάννη να υπογράφει ως "Οικουμενικός".
Γι' αυτό και ο ίδιος υπέγραφε ως "Δούλος των δούλων του Θεού"!
Σε μια επιστολή του διαβάζουμε: "Ας φροντίσουμε ν' ανυψωνόμαστε με αρετές κι όχι με τίτλους. Μακριά οι τίτλοι που φουσκώνουν τη φιλοδοξία και πληγώνουν την αδελφική αγάπη"...
Η Ανατολική Εκκλησία εορτάζει κι αυτή τον πάπα Γρηγόριο, αλλά στις 12 Μαρτίου.

Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012

Σκέψεις στο Ευαγγέλιο της Κυριακής (παραβολή του αμπελώνος)

Στην παραβολή του αμπελώνα οι Ισραηλίτες παρομοιάζονται με τους κακούς γεωργούς. Που όχι μόνο θέλησαν να οικειοποιηθούν την περιουσία του κτηματία, δηλαδή του Θεού, αλλά επιπλέον θανάτωσαν τους δούλους και τον Υιό του (δηλαδή τους Προφήτες και τον Ιησού) που Εκείνος έστειλε ως αντιπροσώπους του.
Με αποτέλεσμα, οι μεν κακοί γεωργοί να τιμωρηθούν παραδειγματικά, ο δε αμπελώνας να δοθεί σε άλλους, περισσότερο τίμιους γεωργούς, δηλαδή στην Εκκλησία που αποτελείται απ' όλα τα έθνη.
Η παραβολή αυτή μας δημιουργεί ορισμένους προβληματισμούς:
Α) Αν οι αρχικοί γεωργοί δεν αποδεικνύονταν "κακοί", ο κτηματίας δεν θα έβαζε κι άλλους γεωργούς στον αμπελώνα του;
Με άλλα λόγια, αν οι Ισραηλίτες αποδέχονταν το κήρυγμα των Προφητών, δεν θανάτωναν αυτούς και τον Ιησού, ο Θεός δεν θα απευθυνόταν στα υπόλοιπα έθνη; Θα παρέμενε αποκλειστικός Θεός του Ισραήλ;
 Β) Στην παραβολή αυτή στηλιτεύεται ιδιαίτερα η σκληροκαρδία των αρχόντων του Ισραήλ, που ουσιαστικά αντιμετωπίζονται ως απόγονοι όχι του Αβραάμ αλλά εκείνων που σκότωσαν τους Προφήτες.
Γεννιέται όμως το εξής ερώτημα: αν οι άρχοντες του Ισραήλ αποδέχονταν τον Ιησού ως Μεσσία, τότε πώς θα υλοποιούνταν το σχέδιο της Θείας Οικονομία που προέβλεπε τη σταυρική θυσία του Υιού του Θεού για σωτηρία των Ανθρώπων;
Μήπως οι άνθρωποι είναι φυλακισμένοι στο δίχτυ της Θείας Οικονομίας, και διακρίνονται σε "καλοί" και "κακοί", "πιστοί" και "προδότες" ανάλογα με το ρόλο που εκείνο επιφύλαξε στον καθένα;