Σάββατο 26 Αυγούστου 2017

Η "θρησκευτική περιπλάνηση" του Κωνσταντίνου (ΣΤ’ - Τον 4ο αιώνα η τελευταία κοπτορραπτική των Ευαγγελίων!)

Ο Κωνσταντίνος μπορεί να επέλεξε τον Χριστιανισμό ως συγκολλητική ουσία της αχανούς και ανομοιογενούς αυτοκρατορίας του, αλλά η νέα θρησκεία δεν ήταν ακόμα έτοιμη ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός τέτοιου ρόλου.
Ας μην ξεχνάμε πως ο Χριστιανισμός υπήρξε εξ αρχής ένα εκτός νόμου αντιρωμαϊκό κίνημα. Συνεπώς έπρεπε να γίνουν πολλές και άμεσες προσαρμογές που οι πιστοί δεν είχαν ίσως τον χρόνο ν’ αφομοιώσουν. Γι’ αυτό κι από την εποχή του Κωνσταντίνου οι λεγόμενες "αιρέσεις" αρχίζουν να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια. Αλλ’ αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Η πλειοψηφία των Επισκόπων της Εκκλησίας δεν είχε βέβαια κανέναν ενδοιασμό. Δεν δίστασε ν’ αλλοιώσει τα χριστιανικά Ευαγγέλια, μετατρέποντας το περιεχόμενό τους από αντιρωμαϊκό-επαναστατικό σε καθεστωτικό. Την εποχή αυτή τα ιερά βιβλία του Χριστιανισμού παίρνουν την τελική μορφή τους, αυτή που έχουμε και σήμερα...
Στην αναθεωρημένη πλέον Αγία Γραφή διαβάζουμε πράγματα που κάνουν τα κόκκαλα των πρώτων χριστιανών να τρίζουν στους τάφους τους. 
Ο Παύλος φέρεται να υποβαθμίζει το ρόλο των Ρωμαίων στη σταύρωση του Ιησού και ρίχνει σχεδόν όλο το βάρος της ευθύνης στους Εβραίους.
Προτρέπει τους Χριστιανούς να πληρώνουν αγόγγιστα φόρους στο ρωμαϊκό κράτος.
Και διατάζει κάθε πιστό να υποτάσσεται στην εξουσία γιατί αυτή είναι θεόσταλτη κι όποιος αντιστέκεται στον Αυτοκράτορα ουσιαστικά πάει κόντρα στη θεία βούληση!
Ο Κωνσταντίνος ήθελε και μια θρησκεία που θα την χρησιμοποιούσε ως διπλωματικό όπλο απέναντι στα γειτονικά κράτη. Αλλά για να απο-εβραϊστεί και να διεθνοποιηθεί ο Χριστιανισμός έπρεπε να γίνουν και άλλες αλχημείες. Επιστρατεύεται εκ νέου ο Παύλος που αποφαίνεται πως οι Εβραίοι με την ανυπακοή τους εξέπεσαν από τη θέση του περιούσιου λαού και πλέον ο κάθε άνθρωπος της γης μπορεί να θεωρηθεί "περιούσιος" αρκεί να ασπαστεί τον Χριστιανισμό. Και μάλιστα χωρίς να απαιτείται ούτε καν περιτομή!
Εννοείται πως όλ’ αυτά τα καουμποϊλίκια ανατρέπουν τις ρητές εντολές που υποτίθεται έδωσε προσωπικά ο Θεός στον Μωυσή. Αλλά ποιος ασχολείται με τέτοιες λεπτομέρειες; 
Πιάνουμε στο χέρι την κουτάλα της εξουσίας και βουρ στον πατσά...

Τετάρτη 23 Αυγούστου 2017

Χριστιανοί και Μπεκτασίδες (του θεολόγου Σταύρου Βαλλίδη) Δ’ - Μόνο στην ελληνική Θράκη ζουν πλέον ελεύθεροι οι δερβισάδες!



Ένα πλήθος μυστικιστικών ταγμάτων θα εμφανιστούν στη Μικρασία την ύστερη Βυζαντινή περίοδο, ενώ η ανοχή των Σελτζούκων Αρχόντων στην αρχή και η υποστήριξη των Οθωμανών Σουλτάνων στην συνέχεια θα ενισχύσει την ανάπτυξή τους. 
Το τάγμα των Μπεκτασήδων σαν πιο δημοφιλές θα εμφανίσει μια εκλαϊκευμένη μορφή του ισλαμικού μυστικισμού που προήλθε από το μυστικιστικό τάγμα των Σατών (Περσών) Μουσουλμάνων και ανήκε στην αίρεση των Σιϊτών-Αλεβήδων.
Είχε έντονα σιϊτικά χαρακτηριστικά αλλά και στοιχεία νεοπλατωνισμού, Ιουδαϊσμού και ορθόδοξου Χριστιανισμού. Κυριαρχούσε στις ημινομαδικές φυλές της Μικρασίας, μεταξύ των Τουρκομάνων Γιουρούκων. Δυνατότητα ένταξης σ' αυτόν είχαν και οι ετερόδοξοι. Ο Μπεκτασισμός, ως μουσουλμανική αιρετική διδασκαλία ήταν απόλυτα ανοικτός στους Χριστιανούς και δανειζόταν στοιχεία από την πίστη και λατρεία του Χριστιανισμού.
Το τάγμα των Μπεκτασήδων θα χρησιμοποιηθεί από τους πρώτους ανεξίθρησκους, ως ένα βαθμό Σουλτάνους, για την δημιουργία ενός θρησκευτικού και ιδεολογικού ερεθίσματος του σώματος των γενιτσάρων και γενικότερα τα πρώτα χρόνια θα συμβάλει στον ήρεμο εξισλαμισμό του ευάλωτου αιρετικού χριστιανικού πληθυσμού.
Οι διώξεις των Μπεκτασήδων θ’ αρχίσουν όταν ο σουνιτισμός θα προσεταιριστεί την εξουσία των Σουλτάνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενώ οι Μπεκτασήδες-Αλεβήδες θα περάσουν στην απέναντι όχθη, συγκεντρώνοντας μαζί τους όλους τους κατατρεγμένους και αντιπάλους υπηκόους της αυτοκρατορίας. 
Τα θρησκευτικοκοινωνικά κινήματα εξαπλώθηκαν το ένα μετά το άλλο, ενώ οι θρησκευτικές αιρέσεις θα πάρουν μια νέα μυστικιστική μορφή. Η ανάπτυξη των μυστικών ταγμάτων θα εμφανιστεί πρώτα στην Μικρασία και μέσω της Θράκης σε όλη την νοτιοανατολική Ευρώπη. Παρακλάδι του τάγματος αποτέλεσαν οι Κιζιλμπάσιδες, με πολλές και ενδιαφέρουσες λατρευτικές συνήθειες και τελετές, που παραπέμπουν σε προχριστιανικές εποχές.
Η ανάπτυξή του Μπεκτασισμού στη Μικρά Ασία και μέσω της Θράκης σε όλη την νοτιοανατολική Ευρώπη, οφείλεται κυρίως στον Σαρή Σαλτίκ με την ιδιαίτερη ιεραποστολική του δράση. Κατάφερε να οργανώσει τον Μπεκτασισμό και να τον διαμορφώσει σε νέες δομές, με την ίδρυση μοναστηριών (τεκέδων) σε περιοχές που καταλαμβάνονταν από τους Οθωμανούς, και θα χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια για να εξισλαμίσουν ευκολότερα τους κατοίκους των νέων περιοχών, αλλά και θα χρησιμεύσουν σαν «βάση» εδραίωσης της κυριαρχίας των. 
Ο τεκές της Ρούσσας, στην Θράκη είναι το τελευταίο ενεργό μοναστήρι των Κιζιλμπάσιδων Μπεκτασήδων.
Τέλος, επειδή πιστεύω ότι η πολιτιστική κληρονομιά και οι λαϊκές λατρευτικές συνήθειες ενός λαού ή μιας φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας δείχνουν τις ρίζες προέλευσής της, αποπειράθηκα με την μέθοδο του συγκρητισμού να καταγράψω μερικές από τις χαρακτηριστικότερες λαϊκές λατρευτικές δοξασίες του Μπεκτασισμού και των Κιζιλμπάσιδων από την μια πλευρά και των Χριστιανών ορθοδόξων Μικρασιατών και Θρακών από την άλλη. 
Οι συνήθειες αυτές με μεγάλη δυσκολία θα μπορούσαν να απορριφθούν από τον απλό λαό, ενώ ισχυρότατες θρησκείες όπως ο Χριστιανισμός και ο Ισλαμισμός, αναγκάστηκαν να υποκλιθούν σε αρχαιοελληνικές, ζωροαστρικές ή παγανιστικές συνήθειες και έθιμα.
Επειδή στην Θράκη κατοικούν μέχρι σήμερα Μπεκτασήδες–Κιζιλμπάσιδες που ασκούν ελεύθερα τις λαϊκές τους παραδόσεις και συνήθειες, κρίθηκε σκόπιμο να συμπεριληφθεί και αυτή η περιοχή στην αναζήτηση κοινών λαϊκών λατρευτικών δοξασιών, άσχετα αν δεν διαδραματίζονται στην περιοχή της Μικρασίας.

Παρασκευή 18 Αυγούστου 2017

Γνωριμία με το Ισλάμ (ΙΑ') - Καμήλα ή αρνί είχε το θεϊκό μενού;

H Περσία είναι η "Μητρόπολη του Σιιτισμού". Όπως ήταν κάποτε η Σοβιετική Ένωση "Μέκκα του κομμουνισμού".
Η αλήθεια είναι πως δεν κατέχω με κάθε λεπτομέρεια τα ζητηματάκια του Ισλάμ. Όταν γυρίσω στην πατρίδα θα φροντίσω να τα μελετήσω ενδελεχώς. 
Αλλά όσο είμαι στο Ιράν πρέπει να προσέχω τα λόγια μου και τις ερωτήσεις μου. Εδώ δεν αστειεύονται, ειδικά με τους Ευρωπαίους.  
Αν σου ξεφύγει κανένα "δεν υπάρχει Θεός!", μπορεί να βρεις άσχημο μπελά. Σε συλλαμβάνει η Μυστική Αστυνομία, σε τυλίγει σε μια κόλλα χαρτί με την κατηγορία "κατασκοπία υπέρ του Ισραήλ" ή "των ΗΠΑ" ή και των δύο, κι άντε να βρεις άκρη στα μπουντρούμια.
Εδώ, δικαιολογίες του στιλ "εμείς οι αναρχοσυριζαίοι δεν πιστεύουμε στο Θεό", δεν περνάνε. Άσε που θα φτύσεις το γάλα της μάνας σου για ν' αποκαλύψεις τους "συνεργούς" σου!
Εγώ, πάντως, με την πρώτη σφαλιάρα θα "δώσω" τον Φίλη.
Απ' τα λίγα που ξέρω, οι μουσουλμάνοι διχάστηκαν αμέσως μετά το θάνατο του Μωάμεθ, που, ο ευλογημένος, δεν φρόντισε να ορίσει διάδοχό του.
Έτσι, οι μισοί υποστήριζαν πως πρέπει να τον διαδεχθεί συγγενής του και συγκεκριμένα ο Αλί, ξάδελφος του Μωάμεθ και γαμπρός του, αφού παντρεύτηκε την κόρη του Προφήτη, τη Φατιμά. Αυτοί ονομάστηκαν "Σιίτες", δηλαδή "παράταξη του Αλί".
Οι άλλοι μισοί υποστήριζαν πως τον Μωάμεθ πρέπει να διαδεχτούν οι αξιότεροι πολέμαρχοι, εξού και το σπαθί-σύμβολο του Ισλάμ. Άλλωστε η θρησκεία τους ήταν εξ αρχής "πολεμική" και διαδόθηκε με τη βία και το ξίφος. Αυτοί ονομάστηκαν "σουνίτες", κάτι σαν "ορθόδοξοι".
Μεταξύ των δυο παρατάξεων έγινε σκληρός εμφύλιος πόλεμος στα πλαίσια του οποίου σκοτώθηκε και ο Αλί και οι δυο γιοί του, Χοσέν και Χουσεϊν, ο δεύτερος στην περιβόητη μάχη της Κερμπάλα που είναι ένας απ' τους ιερότερους τόπους του σιιτισμού.
Κάθε καλοκαίρι οι Σιίτες γιορτάζουν το θάνατο του Αλί και των δυο γιών του με έναν κάπως υπερβολικό και πρωτόγονο τρόπο. Αυτομαστιγώνονται, αυτοτραυματίζονται κ.λπ.  
Εννοείται πως αυτό το κάνουν οι πιο ζηλωτές ενώ οι άλλοι τους παρακολουθούν με θαυμασμό και λατρεία.
Λίγες μέρες μετά ακολουθεί και η κοινή μεγάλη γιορτή του Ισλάμ, σε ανάμνηση της θυσίας του Ισμαήλ. 
Πρόκειται για την ίδια ακριβώς ιστορία με τη θυσία του Ισαάκ, όπως την περιγράφει η εβραϊκή Βίβλος. Μόνο που οι μουσουλμάνοι πιστεύουν πως η θυσία αφορούσε όχι τον Ισαάκ αλλά τον Ισμαήλ, τον δικό τους προπάτορα (εξού και "Ισμαηλίτες") και πως αντί για αρνί ο Θεός έστειλε στη θέση του Ισμαήλ μια καμήλα. 
Γι' αυτό και τη συγκεκριμένη γιορτή πολλοί τη λένε εδώ στην Περσία "γιορτή της καμήλας"...

Τρίτη 15 Αυγούστου 2017

Χριστιανοί και Μπεκτασίδες (του θεολόγου Σταύρου Βαλλίδη) Γ’ - Έκαναν όργια;)


Θα αναφερθούμε εδώ συνοπτικά για «το μυστικό» των Μπεκτασήδων. 
Οι Μπεκτασήδες δεν είχαν θρησκευτικές τελετές που τις τελούσαν δημόσια. Οι τελετές του τάγματος χαρακτηρίζονταν από απόλυτη μυστικότητα και τα «πιστεύω» τους φυλάσσονταν από τη δημοσιότητα. Αυτό είχε σαν συνέπεια να εξάψει την φαντασία των αγραμμάτων κοινωνιών στην Τουρκία.
Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι Μπεκτασήδες κατηγορήθηκαν ότι δεν ασκούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, όπως ορίζονταν από τον Ισλαμικό νόμο, είτε ασκούσαν κάποια από αυτά επιλεκτικά ή ακόμη όριζαν δικούς τους κανόνες.
Απαξίωση και περιφρόνηση θα επικρατήσει στις κοινωνίες της Μικράς Ασίας από μέρους των πιστών Μουσουλμάνων. Τέτοια ήταν η περιφρόνηση και οι κατηγορίες προς τους αιρετικούς Μπεκτασήδες, που ακόμη η καχυποψία αυτή θα περάσει και στις χριστιανικές κοινωνίες.
Οι Μπεκτασήδες έγιναν αντικείμενο συκοφαντίας, όταν τους κατηγορούσαν και τους κατηγορούσαν συχνά, για νυκτερινά όργια. Μιλάμε για το «Mum sondu» (η λαμπάδα έσβησε), ότι δηλαδή μετά το σβήσιμο των λαμπάδων που χρησιμοποιούσαν στις τελετές τους επιδίδονταν σε όργια. 
Οι τελετές των Μπεκτασήδων αρχίζουν με το άναμμα των λαμπάδων που είναι δώδεκα (12) εξαιτίας των δώδεκα ιμάμηδων των Σιϊτών. Στους Αλεβήδες, επίσης, υπήρχε το τελετουργικό έθιμο της θυσίας ενός κόκορα κατά την μύηση ενός νέου μέλους στο τάγμα. 
Οι συκοφάντες ισχυρίζονται λοιπόν, ότι όταν έκραζε ο κόκορας, τότε άρχιζαν τα όργια. Αυτές οι δοξασίες χρησίμευαν σε όλες τις εποχές και σε όλους του τόπους, για να κατακρίνονται, να συκοφαντούνται και να δυσφημίζονται οι αιρετικοί και οι αλλότριες δοξασίες τους. 
Οι Μπεκτασήδες, και ιδίως οι Αλεβήδες, ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν μερικές από τις τελετές τους κρυφά και γι’ αυτό το λόγο επέλεγαν βραδινές ώρες. Καθώς τους καταδίωκαν, από τις συγκυρίες, δημιούργησαν μυστικές κοινωνίες με ιεροτελεστίες μυήσεως. Αυτό είναι επαρκές από μόνο του για να δημιουργηθεί ένας μυστικός μύθος. 
Κατά την άποψή μου δεν υπάρχει ένα κρυφό μυστικό στους Μπεκτασήδες, είναι ένας μύθος με τον οποίο κάθε αιρετική κοινότητα κατά τους αιώνες πιέστηκε στην αρχή, συκοφαντήθηκε και τέλος, καταδιώχθηκε.

Παρασκευή 11 Αυγούστου 2017

Χριστιανοί και Μπεκτασίδες (του θεολόγου Σταύρου Βαλλίδη) Β’ Μπεκτασήδες: οι "Μασόνοι της Ανατολής"!

  
Αν και ιστορικά η Οθωμανική Τουρκία επίσημα χαρακτηριζόταν ως μια Σουνιτική Αυτοκρατορία με τον Σουλτάνο-Χαλίφη, στην πραγματικότητα αυτό αποτελούσε το αληθοφανές κάλυμμα. 
Οι κοινωνίες ειδικά της υπαίθρου έβρισκαν την έκφρασή τους στα τάγματα των Αλεβήδων που διαμόρφωναν την λαϊκή θρησκευτική έκφραση. Εξ άλλου η μυστική άσκηση των θρησκευτικών εκδηλώσεων του πληθυσμού της Μικράς Ασίας αποτελούσε μακροχρόνια παράδοση.
Σε αυτές τις μυστικές πρακτικές αυτών των θρησκευτικών ομάδων μπορεί κανείς να βρει την πραγματική έκφραση της κοινωνίας.
Ο Μπεκτασισμός έχει την τάση να προσαρμόζεται στο περιβάλλον του, σε σημείο που να εξομοιώνεται με τις τοπικές δοξασίες και συνήθειες. 
Αυτό το τελευταίο σημείο είναι πιο φανερό στους Μπεκτασήδες των Βαλκανίων που αφομοίωσαν ορισμένες γιορτές θρησκευτικές και την λατρεία ορισμένων αγίων. Επίσης υπήρχε ένα πλήθος τόπων λατρείας κοινών από τους χριστιανούς και τους Μπεκτασήδες.

Τα πράγματα όμως θα εξελιχτούν, κατά την διάρκεια του 15ου και ιδίως στις αρχές του 16ου αιώνα, (την περίοδο που οι Κιζιλμπάσιδες προσπάθησαν να εξαπλωθούν) σιγά-σιγά ο Μπεκτασισμός θα περάσει στην ετεροδοξία.
Κατά την διάρκεια των αιώνων θα δούμε να εμφανίζεται μια διείσδυση που θα γίνει βαθύτερη ανάμεσα στον Μπεκτασισμό των αστικών κέντρων και του Αλεβισμού των λαϊκών στρωμάτων. 
Και στις δύο περιπτώσεις οι δοξασίες είναι κοινές, οι nefes που ψέλνονται κατά τις τελετές είναι ίδιες. Επίσης, κοινές είναι οι θέσεις σχετικά με, την πίστη στον ανθρωπομορφισμό, στην συμβολική αξία των γραμμάτων του αλφαβήτου, στην Αγιότητα και θεοποίηση του Αλή, την εμφάνιση του Θεού μέσα από την ανθρώπινη μορφή, καθώς και στην μετεμψύχωση.
Οι διαφορές που παραμένουν και μάλιστα τονίζονται, είναι περισσότερο κοινωνικής τάξεως. Στην πρώτη περίπτωση στους τεκέδες που ιδρύθηκαν γύρω από τα αστικά κέντρα συμμετείχαν άνθρωποι πνευματικά καλλιεργημένοι, στη δεύτερη περίπτωση αφορούσαν τις λαϊκές μάζες που ήταν τις περισσότερες φορές ακαλλιέργητες. 
Από αυτήν την κατάσταση που δημιουργήθηκε θα γεννηθεί ο παρακάτω τύπος: "Ένας Αλεβής είναι ένας Μπεκτασής, αλλά ένας Μπεκτασής δεν είναι ένας Αλεβής"!
Αν κάνουμε μια προσπάθεια να εξακριβώσουμε αν η χρήση του όρου Αλεβή και Αλεβισμός έχουν μια ιστορική βάση, διαπιστώνουμε αμέσως ότι αποτελούν έναν όρο λανθασμένο. Αν χρησιμοποιήθηκε μέχρι σήμερα και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται αυτό γίνεται παραχωρητικά. Ο Kuprulu μάλιστα τον είχε αντικαταστήσει με το ‘Μπεκτασήδες της υπαίθρου’.
Για μεγάλο διάστημα αυτές οι ετερόδοξες ομάδες δεν είχαν μια συγκεκριμένη ονομασία. Τους ονόμαζαν Ραφιζί (Rafizi), Ζινδίκ (Zindik), Μουλχίντ, (Mulhid), ή τους διέκριναν και με τον ιστορικό όρο Κιζιλμπάς, ονομασία που δόθηκε στους οπαδούς των Σαφαβιδών και που οι ίδιοι προσδιορίζονταν. Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται ακόμη και σε περιοχές της Βουλγαρίας, όπου υπάρχουν γύρω στους 100.000 στην περιοχή του Deli Orman στην βορειοδυτική Βουλγαρία.
Σήμερα στην Τουρκία τους ονομάζουν Αλεβή, λόγω της αφοσίωσης τους στον Αλή. Ετυμολογικά σημαίνει ότι είναι αυτός που κατάγεται από τον Αλή, με αυτή την έννοια το χρησιμοποιούν στο Ιράν.
Η εμφάνιση του όρου Αλεβή στην Τουρκία είναι σχετικά πρόσφατη, πρωτοεμφανίστηκε τον 19ο αιώνα και γενικεύτηκε λίγο πριν τις αρχές του 20ο αιώνα. Μπορεί να συγκριθεί με τον όρο Alaouite που αντικατέστησε στην Συρία τον όρο Nosayri.
Η αιτία της σύγχυσης αυτής, οφείλεται στην κακή έννοια που πήρε η ονομασία Κιζιλμπάς, που δήλωνε έναν αιρετικό επαναστάτη, και που έγινε με τον καιρό συνώνυμο του Κούρδου. 
Σήμερα ο όρος Αλεβή τείνει να πάρει στην Τουρκία την ίδια κακή σημασία με αυτή των Κιζιλμπάς. Οι έννοιες Αλεβή και Κούρδος έχουν λανθασμένα την ίδια έννοια, αφού η πλειοψηφία των Κούρδων δεν είναι Αλεβή.
Το ανακάτεμα αυτό μεταξύ Μπεκτασήδων και Αλεβήδων μεγαλώνει ακόμη περισσότερο κατά τον 19ο αιώνα. Επιπλέον των κοινωνικών διαφορών που υπήρχαν ανάμεσα στις δύο ομάδες, μια άλλη αιτία που πρόκειται να ενισχύσει αυτήν την «σύγχυση», είναι η προσέγγιση των Μπεκτασήδων με τους «τέκτονες» της Δύσης. 
Η συνεργασία αυτή έγινε σταδιακά, μετά την επίσημη διάλυση του τάγματος το 1826 από τον Σουλτάνο Μαχμούτ τον Β΄ (1808-1839) που ακολούθησε και την εξαφάνιση του σώματος των γενιτσάρων. 
Εξαναγκασμένοι να ζουν στην παρανομία οι Μπεκτασήδες βρήκαν ένα στήριγμα στους «Μασόνους της Δύσης» με τους οποίους είχαν το ίδιο ιδεώδες. Δηλαδή φιλελευθερισμό, αντι-δογματισμό, και η εναντίωση στην ηγεσία του κλήρου. 
Στα πλαίσια αυτά οι Μπεκτασήδες θα παίξουν το ρόλο των «φωτισμένων διανοούμενων που είναι ανοικτοί σε κάθε ιδέα προόδου». Πολλοί από τους αξιωματικούς του κινήματος των Νεότουρκων το 1908, θα είναι συγχρόνως Μπεκτασήδες και Μασόνοι της Δύσης.

Σάββατο 5 Αυγούστου 2017

Τα κακώς κείμενα της Εκκλησίας...

Αν και η άποψή μας για το θρησκευτικό φαινόμενο είναι γενικά αρνητική, όμως οφείλουμε να ομολογήσουμε πως η θρησκευτικότητα είναι παράγοντας ψυχικής ισορροπίας αρκετών συνανθρώπων μας. 
Είτε ως "δεκανίκι" είτε ως "παρηγορητικό ψεύδος" είτε ως απλή νεύρωση που μας προστατεύει απ’ την κατάθλιψη. Οπότε δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε απαξιωτικά ή περιφρονητικά όσους θρησκεύουν...
Παρά τις αντιδράσεις ισχυρών εκκλησιαστικών κύκλων, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει κάνει μεγάλα βήματα προσέγγισης του διαφωτιστικού και νεωτερικού πνεύματος.
Εδώ και πολλά χρόνια στις Θεολογικές Σχολές διδάσκονται η Ψυχολογία, η Ψυχιατρική, η Φιλοσοφία κι η Κοινωνιολογία. Και οι ιερείς επιμορφώνονται στους αντίστοιχους επιστημονικούς κλάδους ώστε να παραπέμπουν όλο και πιο συχνά τους πιστούς σε ψυχιάτρους και ψυχολόγους, αντί να τους διαβάζουν κάποια "ευχή" ή έναν "εξορκισμό"...
Η Ψυχανάλυση κι η Ψυχοθεραπεία γίνεται σταδιακά το αγαπημένο πεδίο μελέτης πολλών νέων θεολόγων και ιερέων. 
Κι ας έρχεται φαινομενικά σε αντίθεση με την "παράδοση" της Εκκλησίας. Όμως η ίδια η ιστορική αφετηρία της Εκκλησίας αποτελούσε ανατροπή τής ως τότε "παραδόσεως"! Οι πρώτοι μεγάλοι θεολόγοι δεν εγκλωβίστηκαν στη στείρα νοσταλγία του παρελθόντος αλλά δημιούργησαν οι ίδιοι "νέα ιστορία". 
Μέγα λάθος να ταυτίζουμε την Εκκλησία με την Παράδοση και να φετιχοποιούμε τις παραδεδομένες συνήθειες. Αυτή η λάθος νοοτροπία καλλιεργεί την παθητική-τυπολατρική-μαγική συμμετοχή των πιστών στα λατρευτικά τεκταινόμενα...
Η παραδοσιοκρατία αναπαράγει μια "πολιτιστική Ορθοδοξία", δηλαδή μια μη υγιή θρησκευτικότητα που απλώς συντηρεί ήθη, έθιμα και μια "ατμόσφαιρα" ψευτο-πνευματικότητας...
Πρόκειται για μια "ακίνδυνη" θρησκευτικότητα, που δεν αλλοιώνει ουσιαστικά τον άνθρωπο, δεν "αλλάζει" αλλά μόνο "συντηρεί"...
Απόρροια των ανωτέρω είναι ο διάχυτος μισογυνισμός, αντισημιτισμός και ομοφοβισμός της Εκκλησίας.
Οι ρίζες του μισογυνισμού, που διαπνέει σχεδόν όλες τις θρησκείες, είναι ο φόβος μπροστά στη γυναίκα και στη μεγάλη επιρροή που ασκεί. 
Η γυναίκα είναι η ρίζα της ζωής κι αυτό δημιουργεί στον άντρα ένα μόνιμο αίσθημα ανασφάλειας και άγχους. Κι όσο πιο ανασφαλής και εξαρτημένος αισθάνεται ο άντρας απ’ τη γυναίκα, τόσο περισσότερο προσπαθεί να την υποτάξει, να την απαξιώσει, να την θέσει στο περιθώριο. Η τάση των εκκλησιαστικών κύκλων να συνεργάζονται με γυναίκες χωρίς θηλυκότητα βγάζει μάτι...
Ο αντισημιτισμός είναι μια πολύ πονεμένη ιστορία για την Εκκλησία. Αντί να θεραπεύει, διεγείρει τα χαμηλά ένστικτα και πάθη των πιστών της. Κι έτσι αναστέλλει κάθε ελπίδα πνευματικής τους ανάκαμψης.
Ως προς την ομοφυλοφιλία λείπει η νηφαλιότητα και περισσεύει ο πανικός και, φυσικά, η υποκρισία. Παρουσιάζεται ως "σιχαμερή αμαρτία", ως κάτι "τερατώδες" που όμως μπορεί να ξεπεραστεί αν κάποιος προσευχηθεί με θέρμη και καταβάλει πνευματικό αγώνα! Έλεος...
Δεν θα πω περισσότερα. Μόνο τούτο: όσο πιο σκληρός εμφανίζεται κάποιος κατά των ομοφυλόφιλων τόσο περισσότερες ασυνείδητες αμφιβολίες έχει για τον δικό του ανδρισμό...